یک
مادر ! به خدا خسته شدم بابا کو؟
هی رنج چرا،روی خوش دنیا کو؟
در ما خبر و نشانی از رویا نیست
مادر!مادر!دوچرخه ی من را کو؟
دو
هرچند هنوز کودکی نابلد است
اما بلد است آه اما بلد است
کوچه غمگین شده ست و دیگر خالیست
جای پسری که خودکشی را بلد است
علی باجلان
در ایستگاه نشستم به یاد آنی که...
نماند پیش من و رفت در زمانی که...
.
غریب و یک تنه زل میزنم به ردشدن و
بی اعتنایی و بی مهری کسانی که...
.
دلم کجاست ؟ ربوده دلِ دچارم را
نگاه ماه و دل انگیز و ناگهانی که...
.
به لاک خویش فرو می روم می اندیشم
به بی علاجی این درد جاودانی که...
.
ملال و حسرت و بغض و هجوم دلتنگی
چه زود پیر شد و خسته جان ،جوانی که...
.
چگونه حرف دلم را به سنگ ها بزنم
سکوت می کنم عمریست با زبانی که...
.
شب است و زل زده ام من به آسمان سیاه
ستاره ای که ندارم در آسمانی که...
.
چه اشتباه بزرگی است عشق ورزیدن
وفا و دوستی و مهر در جهانی که
ای آشنای غریبه تو هم شبیه همه...
تو هم مرا به وصالت نمی رسانی که
در ایستگاه نشستم دچار و خیره شدم
به رفت و آمد غمگین عابرانی که
.
علی باجلان
1397/4/28-پاکدشت
برای دانلود آهنگ لرسو با شعر علی باجلان و صدای مانی ستوده ( خان ) در لینک تلگرام زیر :
https://t.me/delserou/280
اسلکتیویسم (slacktivism) که به "مبارزه از زیر لحاف" هم معروف است، به فعالیت‌های مجازی‌ای اطلاق میشود که در کاربر احساس رضایت کاذب از انجام عملی مثبت را برمی‌انگیزاند.
کارشناسان رسانه در توصیف فعالیت‌های اسلکتیویستی می‌گویند که کاربران با "حداقل تلاش" که معمولا محدود به یک کلیک و فشردن دکمه‌ی ارسال است، احساس میکنند در راستای یک هدف اجتماعی یا سیاسی، کنش داشته و سهمی ادا کرده‌اند.
فرد کلارک و دوایت اوزارد، اولین کسانی بودند که در سال ۱۹۹۵ دو واژه‌ی (slacker) به معنی فرد تنبل و سست و بی‌حال و Activism)) به معنی فعالیت را با هم تلفیق کرده و اسلکتیویسم را در وصف جوانانی به‌کار بردند که می‌خواستند با اقدامات کوچکی مثل کاشت یک درخت به تخریب محیط زیست اعتراض کنند.
کلارک و اوزارد در مقاله‌ی معروف خود این واژه را به معنای مثبتی به کار بردند. اما خیلی زود اینترنت فراگیر شد. فضای مجازی پر از فوروم‌ها، سایت‌های وب.۲، وبلاگ‌ها و بعدتر شبکه‌های مجازی شد و کاربران در گوشه و کنار دنیا به فکر استفاده از قابلیت‌های اینترنت برای بلند کردن صدای اعتراض خود و آرمان‌خواهی افتادند. تا جایی که در جنبش سبز ایران و کمی بعدتر در موج بهار عربی، اینترنت ابزار اصلی بسیاری از معترضانی شد که خود کاربران فضای مجازی هم بودند.
فعالیت‌های مجازی در بسیاری از مواقع، تاثیری در جهان واقعی ندارند. ویدیویی صدها هزار بار دیده میشود، صفحه‌ای اعتراضی بارها به اشتراک گذاشته میشود، توئیتی بارها هم‌خوان میشود ولی در واقعیت نه زندانی سیاسی آزاد میشود، نه حق مظلومی بازستانده میشود و نه خشونتی متوقف. از سوی دیگر هر روز تعداد فعالان مجازی که برای هدفی سیاسی یا اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی کلیک میکنند و مطلب به اشتراک می‌گذارند، بیشتر میشود.
کارشناسان رسانه‌های دیجیتال در دانشگاه سن لوئیز امریکا، از فعالیت‌های زیر به عنوان نمونه‌هایی از فعالیت‌های اسلکتیویستی نام می‌برند:
- تغییر دادن عکس پروفایل فیس‌بوک به عکس یک زندانی یا عکسی اعتراضی
- بایکوت موقت محصولات یا شرکت‌های تجاری و به راه انداختن صفحه‌های اعتراض
- خاموش کردن چراغ‌های محل مسکونی برای مدتی مشخص
- امضای نامه‌های اعتراضی آنلاین
- کمک به خیریه‌ها از طریق ارسال پیام‌های کوتاه تلفنی
این روزها دوباره تجاوز و آزار و اذیت جنسی آن هم در مکانی آموزشی نقل محافل و شبکه های اجتماعی شده و مردم و خانواده ها را پریشان و آشفته کرده است !
این اتفاق زشت اولین اتفاق اینچنینی نبوده است و متاسفانه با سهل انگاری هایی که در مسئولین و دستگاه قضایی دیده میشود آخرین هم نخواهد بود و البته یکی از جنایت هایی است که رسانه ای شده و در شبکه های اجتماعی پخش شده است. چه جنایت های این گونه که میشود و با سکوت فرد آزار دیده کسی اصلا پی نمی برد!
تجاوز به چند دانش آموز در مکانی آموزشی و در دبیرستانی در غرب تهران اتفاق افتاده و باعث شده احتمالا مردم به فضاهای آموزشی بدبین شوند که این اصلا برای آموزش و پرورش خوب نیست . در هر قشر و گروهی از جامعه افراد مختلف وجود دارد اما در این مورد باید یادآور شویم که فرد خاطی و متجاوز که ناظم مدرسه غیرانتفاعی بوده است اصلا معلم رسمی نبوده و از نیروهای آزاد آن دبیرستان بوده که شیوه به کارگیری این فرد معلوم نیست.
وزیر آموزش و پرورش هم در مصاحبه ای گفته که در استخدام معلمان باید سختگیرانه تر عمل کنیم ! اما بابد دید این سختگیری به چه صورت است ؟ صرفا مذهبی و دینی بودن ، نشان بااخلاق و با وجدان بودن فرد نیست.
باید در همه سیاست های آموزش و پرورش و جامعه تجدید نظر شود.
وقتی صرفا جهت پول وکسب درآمد مدارس غیرانتفاعی مثل قارچ رشد می کنند و زیاد می شوند.
وقتی فلان فرد به تجاوز متهم میشود و به دلیل روابط آزاد میشود و به فعالیت خود ادامه میدهد باید هم شاهد این گونه جنایت هایی باشیم .
وقتی به جای آموزش درست مسائل جنسی به سانسور و دیوارکشی می پردازیم و کودکان و نوجوانان ما این مسائل را به صورت غیرصحیح می آموزند وقوع این گونه اتفاقات دور از ذهن نیست.
جدا از کثیف بودن کار این ناظم باید بررسی شود که چرا در جامعه ی ما دانش آموزانی با سن سیزده تا پانزده سال نمی توانند از خود دفاع کنند و مقاومت کنند و تن به این کار زشت ندهند!
امیدوارم پس از این اتفاق به جای جوک ساختن و مسخره کردن ، همدل و همراه باشیم و به دنبال آموزش خود و خانواده و همچنین پیگیر مجازات فرد متجاوز باشیم.
در پایان از دستگاه قضا خواستاریم به طور جدی و قاطع با ناظم متجاوز دبیرستان معین برخورد شود تا درس عبرتی برای دیگران باشد و بار دیگر شاهد این گونه فجایع نباشیم.
«علی باجلان»
نبود از همان روز اول دری
نشانم بده کو در دیگری ؟
حصار است و دیوار دور و برم
خدایا نشانم بده کو دری؟
خدایا از این داستان خسته ام
برایم بگو قصه ی بهتری
بگو داستانی که پایان آن
نباشد دلی دلخور از دلبری
بگو قصه ای با سرانجام خوش
پریشانم از رنج و آخر شَری!
گمانم فراموش کردی مرا
نگاهی به من نیز کن سرسری
من از نسل باران و دل تنگی ام
به من داده ای چشم های تری
چرا هر چه رنج است و درد و بلا
سر این دل ساده می آوری؟
دل من چرا بی قراری هنوز
شدی عاشق انگار و کور و کری
شبیه دلم رنج و غربت ندید
در آیین غم هیچ پیغمبری
غمی که دل تنگ من دیده است
نبیند دل آدم کافری
از آغاز حال دلم خوش نبود
ندارد غم قلب من آخری
حصار است و دیوار دور و برم
نشانم بده کو در دیگری...
علی باجلان
💠به مناسبت روز زبان مادری
📝 علی باجلان
اگر چه همه روزها ، روز زبان مادری است و باید همه روز و در همه حال زبان مادری را پاس داشت اما در تقویم جهانی و از سال 2000 روز 21 فوریه به همت یونسکو به نام « روز زبان مادری » نامگذاری شده است تا از زبان هایی که در حال انقراض هستند حمایت شود .
دلیل نامگذاری این روز کشته شدن پنج دانشجو در 21 فوریه 1952 بود که خواهان به رسمیت شناختنِ زبان بنگالی یه عنوان زبان رسمی یکی از ایالت های پاکستان(بنگلادش کنونی)بودند.هدف از این نامگذاری حمایت از گوناگونی زبان ها ورواج دادن آموزش زبان های مختلف بود.
یکی از عناصر و ستون های بنیادین هویت و فرهنگ هر سرزمین ، زبان بومی آن منطقه است. اگر زبان نباشد ، موسیقی آن منطقه نیز بی روح خواهد شد و فرهنگ و آداب و رسوم و ضرب المثل های مرتبط با آن زبان نیز از بین خواهد رفت.
وقتی از زبان های مادری صحبت می کنیم برخی جبهه میگیرند که این زبان نیست و لهجه است یا گویش است. ما در این نوشتار قصد نداریم به تفاوت های زبان ، گویش و لهجه بپردازیم اما چه زبان ،چه گویش و چه لهجه هر کدام حق زندگی دارند و باید به آن ها توجه شود حتی اگر گویشور معدود و اندکی داشته باشند.
پرویز ناتل خانلری در کتاب زبان شناسی و زبان فارسی درباره چند زبانه بودن ایران می نویسد : در عرض فارسی چندین زبان محلی نیز وجود دارد که از آن جمله است : زبان کردی ، لری ،بلوچی ، گیلکی،مازندرانی ،طالشی ،تاتی، دزفولی،سمنانی و مانند آن ها ( 1366 : 141 ).
برخی نیز جبهه می گیرند که زبان های بومی تمامیت ارضی ما را تهدید می کند و خطر تجزیه طلبی را در پی دارد ، در صورتی که این گونه نیست و این خیالی خام است ! آن چه که تمامیت ارضی ما را تهدید می کند و ایران را چند تکه می کند حذف و نپذیرفتن تنوع ها و گوناگونی ها و احترام نگذاشتن به قومیت ها و زبان های بومی است.
برخی نیز معتقدند که زبان های بومی شکل اشتباه و شکسته شده زبان رسمی است و زبان های بومی از آن گرفته شده و به مرور زمان دگرگون شده است !
ناتل خانلری در این باره می نویسد :
« این تصور خطای محض است.زبان ادبی و رسمی نیز یکی از لهجه های مختلف است که از یک زبان اصلی منشعب شده اند و با آن ها نه رابطه ی پدری بلکه نسبت برادری دارد . لهجه های لری و سمنانی و بلوچی از فارسی دری مشتق نشده اند ، بلکه همه آن ها در عرض یکدیگرند و اصل واحدی دارند که به حکم تحول زبان از آن منشعب شده و هر یک به طریقی تغییر یافته اند» ( همان : 145 )
✅برای حفظ و پاسداشت زبان مادری چه می توان کرد ؟
توجه به زبان مادری باید از خانواده و پدر و مادر و از کودکی آغاز شود تا زبان بومی در وجود کودک نهادینه شود.
با بی توجهی ای که صدا و سیما ، آموزش و پرورش و دیگر نهادها و رسانه ها به زبان مادری دارند تنها راه یادگیری زبان مادری دامان خانواده است که اگر ما هم فرزند خود را از این نعمت محروم سازیم شاید فرزند ما دیگر نتواند زبان بومی خود را با زیر و بم ها و اصطلاحات اصیل یاد بگیرد.
زبان های بومی در طول تاریخ و پس از ایجاد حکومت های مرکزی مقتدر در حاشیه قرار گرفته اند و دولت ها نیز از طریق آموزش و پرورش و رسانه ها سعی در تضعیف هویت ها و فرهنگ بومی داشته اند.
ناتل خانلری که خود معتقد به چند زبانه بودن ایران است در سال 1325 در مقاله ای می نویسد : « در همه جای جهان لهجه های محلی در اثر شیوع تعلیم و تربیت و کثرت ارتباط مادی و معنوی میان نواحی مختلف یک کشور به تدریج ضعیف می شود وزبان رسمی کشور شایع و رایج می گردد و جای آن ها را می گیرد»، ( ناتل خانلری ، چاپ دوم 1377 ج2 :90 ) و اعتقاد به تضعیف زبان های محلی و ترویج زبان رسمی را دارد .
در آموزش و پرورش نیز که پس از خانواده دومین نهاد آموزشی کودکان و نوجوانان است توجهی به زبان مادری نمی شود.
در اصل پانزدهم قانون اساسی آمده است :
استفاده از زبان های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آن ها درمدارس در کنار زبان فارسی آزاد است.
اگر چه درسالهای اخیر صفحه هایی سفید به عنوان درس آزاد (ادبیات بومی) به کتاب های درسی فارسی افزوده است اما این صفحات سفید خالی که در بیشتر موارد تدریس نمی شود و سفید میماند حق و دِین ادبیات بومی را ادا نمی کند.
تولید شعر ، داستان و دیگر تولیدات ادبی و هنری نیز از راه های حفظ زبان های بومی است که هنرمندان وادیبان باید به این مهم توجه داشته باشند.
درپایان روز زبان مادری را به تمام ایرانیان به ویژه هم تباران خود تبریک می گویم و امیدوارم زبان های لکی ، مینجایی،بختیاری و دیگر زبان های مردم لر زنده و پویا و بر زبان فرزندان این سرزمین جاری باشد.
منابع:
ناتل خانلری،پرویز.(1366).زبان شناسی وزبان فارسی.تهران:انتشارات طوس
ناتل خانلری،پرویز.(چاپ دوم:1377)ّ.هفتادسخن ج2.تهران:انتشارات طوس
نوشتن از نعمت ها و موهبت هایی است که هر کس شیرینی آن را بچشد و آن را در وجود خود بارور کند هرگز از آن دست نمی کشد ! البته نوشتن شاید در ظاهر آسان باشد اما سخت است ...
هنگام نوشتن باید خود را رها کرد و ذهن را در آسمان خیال پرواز داد و محدودیتی برای واژگان قائل نبود تا نوشته ی ما نوآورانه ، خلاقانه باشد . در نوشتن باید با توجه به نیاز از آرایه های ادبی بهره برد تا نوشته زیباتر و جذاب تر شود .
وقتی وجود انسان سرشار از دردها و اندیشه های گوناگون است هیچ چیز مانند نوشتن آن افکار انسان را آرام نمی کند !
خاطره نویسی و ثبت اتفاقات روزمره از اولین پیشنهادهای نوشتن برای نویسنده های نوقلم است ...
در نوشتن باید صمیمی باشیم و تلاش نکنیم نوشته مان رسمی و اداری و خشک و بی روح باشد ! اجازه آزادی و جنبش به واژه ها بدهیم و رهایشان بگذاریم...
اگر طعم شیرین نوشتن زیر زبان ما برود و از لذت نوشتن آگاه شویم هیچ گاه این لذت را با چیز دیگری عوض نخواهیم کرد !
پس شروع کنیم به نوشتن و نترسیم ! پیش پا افتاده ترین موضوعات می تواند مقدمه جذاب ترین نوشته ها باشد...
«علی باجلان»
در آشفته بازار فضای مجازی که سرشار از درگیری های کلامی و لجاجت های نارکارشناسانه می باشد و عده ای ناآگاهانه و یا از روی غرض سعی در بهم زدن ارتباط اقوام و جوامع دارند و با مطالب بدون رفرنس و مدرک ریشه خود را به فلان پادشاه یا سلسله تاریخی می چسبانند و باعث ایجاد غرور کاذب در بین مردم می شوند و از این دست مسائل بیهوده ثبت ملی زبان لکی خبری خوش برای فعالان فرهنگی لر به ویژه منطقه لرستان فیلی بود .
در بین زبان های لُرستان فیلی، لکی را می توان پر گویشور ترین آن دانست که بخش قابل توجهی از آثار ادبی این منطقه بدین زبان است.
ثبت زبان لکی البته برای آن دسته که قصد سوءاستفاده از لک و تحریف هویت لکی را داشتند ناخوشایند بود و عده ای با نوشتن مطالبی لکی را گویش خواندند و باطن و انگیزه درونی و نیت شوم خود را نشان دادند. شاید برای برخی سوال پیش بیاید که اکنون چه باید کرد ؟ آیا حال که زبانمان ثبت شده است بی خیال و آسوده بنشینیم ؟
ثبت زبان لکی آغاز راهی است برای در کنار هم بودن و اتحاد برای زنده کردن بیش از پیش هویت و فرهنگ خود و پیشرفت لرستان فیلی، پیش از این در صدا و سیما و کتب درسی استان هایی همچون کرمانشاه و ایلام تحریف هویت لک زبانان دیده شده است و اکنون باید با اتحاد جلوی این گونه دست درازی ها و جعل ها گرفته شود .
در جغرافیای لُر نشین از شمالی ترین نقاط آن یعنی کلهری و لکی تا جنوبی ترین آن بسیارند خانواده هایی که با تصور این که زبان های بومی مانع رشد و پیشرفت فرزندانشان می شود از کودکی زبان مادری و گنجینه ای عظیم از باور های فرهنگی، ضرب المثل ها و واژگان را از فرزندانشان دریغ میکنند. ثبت زبان تا مادامی که این تفکر در بین مردم ما وجود داشته باشد دردی را دوا نمی کند و اکنون با ثبت زبان باید بیش از پیش به اهمیت و ارزش زبان مادری پی برده و با فرزندان خود در بدو تولد به زبان مادری صحبت کنیم.
در پایان باید نسبت به تفکر اشتباه خودبرتربینی و تفاخرهای بیجا و ربط دادن طایفه و ایل و زبان و ... خود به فلان پادشاه و حکومت که از گذشته در میان ما وجود داشته است هشدار داد و سعی کنیم با تولیدات فرهنگی ، کارهای هنری، نوشتن آثار ادبی و دیگر فعالیت های مرتبط به زبان و فرهنگ و ادبیات خود خدمت کنیم که زبان ما با این فعالیت ها زنده می ماند.
«علی باجلان»
منتشر شده در نشریه فرهنگی اجتماعی مردم لر_سه شنبه24 اَمردادماه1396
روز او که می شود
شعرهای زیادی درباره او سروده می شود
گزارش های زیادی دردهایش را
روایت می کنند
برخی مسئول ها هم مثل بقیه حرف هایشان
که هیچ کدام راست از آب در نمی آید
حرفی می زنند
کودک کار ولی
به کارش ادامه می دهد و
ا
صلا نمی داند امروز
روز اوست!
"علی باجلان" - پاکدشت
پ.ن: 12 ژوئن ، 22 خرداد روز جهانی کودکان کار
به خانه که برگشت
کتاب هایش را از توی کیف درآورد...
فالهای حافظش را شمرد
توی کیف گذاشت و رفت...
تابستان برای بعضی ها
سه ماه کار تمام وقت است....
"علی باجلان"
12 ژوئن ، 22 خرداد روز جهانی کودکان کار...
و گفت نماز و روزه بزرگ است
لیک
کبر و حسد و حرص
از دل بیرون‌کردن
نیکوتر است
"ابوالحسن خرقانی"
نه دلخوشی و نه خواب فعلا دل من...
سهمت شده اضطراب فعلا دل من..
اصلا نزن از خستگی و تلخی دم
باید بکشی عذاب فعلا دل من...
تو دیده ای اقبال از این بدترهم؟
دیدی ای دل سال از این بدتر هم ؟
غم گفت که این اول دلتنگی توست!
من منتظرم حال از این بدتر هم !
"علی باجلان"
از خدا پنهون نیست از شما هم پنهون نباشه ! دیشب که خودم تنها تو اتاقم نشسته بودم یعنی دراز کشیده بودم رو به دلم کردم و بهش گفتم یا آدم میشی یا کارتو یه سره می کنم !
یعنی چی دم دیقه دلتنگ کسایی میشی که باعث شدن به این روز بیفتی ! کمی سنگین تر باش ! دل به هر کی نده ! عشق حرمت داره !
چشمامم که دیدن فضا واسه مظلوم بازی مهیاست فرصتو غنیمت شمردن و مثل بارون بهار شروع کردن به باریدن و زار زدن !
